پزشکیان و کارلسون؛ دیپلماسی تهاجمی یا فرصت ازدست‌رفته؟
در یک حرکت دیپلماتیک حساب‌شده، مصاحبه انحصاری رئیس‌جمهور ایران با یکی از تاثیرگذارترین مجریان رسانه‌ای آمریکا، نه تنها روایت یک‌جانبه غرب را به چالش کشید، بلکه نقشه راه جدیدی برای دیپلماسی عمومی ایران ترسیم کرد. این گفت‌وگوی تاریخی که مستقیماً قلب مخاطبان محافظه‌کار آمریکایی را نشانه رفته بود، چه دستاوردهای استراتژیکی برای ایران به همراه داشت و چه فرصت‌هایی ممکن است از دست رفته باشد؟
به گزارش ملت بیدار؛ مصاحبه مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، با تاکر کارلسون، مجری سرشناس آمریکایی، فراتر از یک گفت‌وگوی رسانه‌ای معمول بود و به نمایشی از جنگ روایت‌ها در عرصه بین‌الملل تبدیل شد. این مصاحبه که مستقیماً مخاطبان محافظه‌کار آمریکایی را هدف گرفته بود، همزمان هم دستاوردهای استراتژیک داشت و هم ضعف‌های تاکتیکی که بررسی آنها میتواند گام‌های بعدی دیپلماسی عمومی ایران را مشخص‌تر کند.
در بعد استراتژیک، این مصاحبه موفق شد دیوار سانسور رسانه‌های جریان اصلی آمریکا را بشکند. انتخاب کارلسون به عنوان مجری، که مخاطبانش را طیف راست‌گرای نزدیک به ترامپ تشکیل می‌دهند، حرکتی هوشمندانه بود که سه هدف کلیدی را دنبال می‌کرد؛ انتقال بی‌واسطه پیام ایران به مخاطبان اثرگذار، تغییر چارچوب گفتمان از "تهدید ایران" به "نقش تخریبی اسرائیل"، و استفاده از رسانه‌ای که خود منتقد سیاست خارجی آمریکاست تا پیام با کمترین تحریف منتشر شود.
پزشکیان در این مصاحبه از استراتژی ترکیبی تهدید و اعتمادسازی به خوبی استفاده کرد؛ تأکید بر صلح‌طلبی با جملاتی مانند "ما آغازگر جنگ نبوده‌ایم" برای مخاطب آمریکایی خسته از جنگ‌طلبی واشنگتن جذاب بود، رد قاطعانه ادعای حمایت از ترور ترامپ روایت ایران را تقویت کرد، و اشاره به حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران در اوج مذاکرات، تل آویو را در موضع "مخل صلح" قرار داد.
با این حال، ضعف‌های تاکتیکی متعددی نیز در این مصاحبه به چشم می‌خورد که در صورت رفع آنها می‌توانست تأثیر بسیار بیشتری داشته باشد. پزشکیان به جای رد ساده‌ٔ ادعاها می‌توانست با طرح مثال‌های متقابل (مانند ترور دانشمندان ایرانی توسط اسرائیل) روایت را معکوس کند. استفاده از زبان انسانی‌تر با جملاتی مانند "ما هم مانند شما خانواده‌هایی داریم که نگران آینده هستند" می‌توانست ارتباط عاطفی قوی‌تری با مخاطب آمریکایی ایجاد کند. همچنین طرح یک ابتکار عملی مانند پیشنهاد تشکیل کمیسیون مشترک بررسی پرونده‌ها می‌توانست ایران را در موضع پیشنهاددهنده فعال قرار دهد.
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای پنهان این مصاحبه، تأثیر آن بر معادلات منطقه‌ای و قرار دادن اسرائیل در موضع متهم اصلی بود. اشاره به حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران درحالی‌که مذاکرات در جریان بود، به خوبی دوگانگی رفتاری تل آویو را آشکار کرد. این مصاحبه همچنین میتواند در بلندمدت گزینه دیپلماسی را در آمریکا تقویت کند.
برای تبدیل این موفقیت رسانه‌ای به دستاورد سیاسی ماندگار، ایران نیازمند پیگیری‌های هوشمندانه بعدی است. انتشار کلیپ‌های کوتاه و جذاب از مصاحبه با زیرنویس انگلیسی در شبکه‌های اجتماعی، دعوت از خبرنگاران مستقل آمریکایی برای بازدید از آثار به‌جا مانده از حملات اسرائیل در شهرهای ایران، و استمرار دیپلماسی عمومی از طریق رسانه‌های مشابه میتواند این دستاورد را تثبیت کند.
مصاحبه پزشکیان با کارلسون اگرچه گامی رو به جلو در جنگ روایت‌ها بود، اما تنها آغاز راهی است که نیازمند برنامه‌ریزی استراتژیک و اجرای دقیق برای بهره‌برداری کامل از فرصت‌های ایجاد شده است./ پایان پیام
