نظر قالیباف درباره برجام چیست؟

ملت بیدار؛ برای پاسخ به سوال بالا باید بین چند موضوع تفکیک قائل شد. اولا وضعیت ایران در سال‌های منتهی به برجام، متن حقوقی برجام و اجرای برجام. از نظر رهبر معظم انقلاب «برجام یک نقاط مثبتی دارد، یک نقاط منفی‌ای دارد؛ یک محسّناتی دارد، یک معایبی دارد؛ محسّناتش همان چیزهایی است که ما را وادار کرد و ترغیب کرد که به این مذاکرات رو بیاوریم» ۱۳۹۵/۰۳/۲۵ اما ایشان معتقدند «معایب چیست؟ اینها بدعهدند، بدذاتند، دبّه‌دربیار هستند، زیر قولشان میزنند، عمل نمیکنند؛ معایب هم اینها است.» از نظر ایشان متن توافق «دچار نقاط ابهام و ضعفهای ساختاری و موارد متعدّدی است که در صورت فقدان مراقبت دقیق و لحظه‌به‌لحظه، ‌ میتواند به خسارتهای بزرگی برای حال و آینده‌ی کشور منتهی شود» ۱۳۹۴/۰۷/۲۹ اما با این وجود ایشان برجام را نتیجه «تلاش ملّت ایران» و«تلاش دانشمندان» ۱۳۹۴/۱۰/۳۰ می‌دانند. و آن را «امتیاز گرفتن از آمریکا» به واسطه «اقتدار» کشور معرفی می‌کنند. ایشان برجام را در یک نامه رسمی تایید اما با مشروط به شش شرط می‌کنند. شروطی که متاسفانه حسن روحانی و دولتش با عدم رعایت آن، باعث می‌شوند برجام تبدیل به «خسارت محض» شود.

ضمن آنکه باید دقت داشت شهید رئیسی هم موافق کلیت برجام بود و معتقد بود «باید چک برجام نقد شود» و با انتقاد از دولت روحانی، اجرای برجام را پرایراد می‌دانست. دولت شهید رئیسی نیز از مهر 1400مذاکرات برای بازگشت آمریکا به برجام را ادامه داد تا جاییکه توافق در تیر 1401 تقریبا قطعی شده بود و شهید امیرعبدالهیان هم اعلام کرده بود به زودی توافق نهایی می‌شود اما متاسفانه با بدعهدی دوباره آمریکا، مذاکرات به نتیجه نهایی نرسید.

محمدباقر قالیباف نیز مبتنی بر همین خط معتقد به مذاکره با طرف‌های غربی برای گرفتن امتیاز از آنها بوده است. او در سال 92 موافق مذاکره برای انتفاع اقتصادی بوده است و بعد از تایید مشروط رهبر معظم انقلاب رسیده، آن را «موفقیت دستگاه دیپلماسی» کشور معرفی کرده و همچون رهبری آن را نتیجه اقتدار کشور می‌دانسته و در آبان 94 گفته است که «در شرایطی که آمریکا و صهیونیسم مخالف استفاده از ظرفیت های هسته ای کشور بودند، مسیری در این راه آن هم به طور ویژه برای جمهوری اسلامی ایران باز شد که این امر افتخار بزرگی است» او در همان زمان از ظریف هم به علت به نتیجه رساندن مذاکرات تشکر کرده است.

اما با این وجود در همان زمان از شرایط مذاکره و عملکرد دولت انتقاد کرده که «جامعه حس می‌کند ... هدف از آن وابسته کردن کشور به مذاکرات هسته‌ای و گریزناپذیر نشان دادن توافق به هر قیمت است. گویی هدف دولت برای دستیابی به توافق، رفع تحریم‌ها نیست بلکه جلب آرای سیاسی برای پیروزی در انتخابات آتی است.»

نکته قابل توجه در کنار پذیرش متن برجام با تمام انتقادات توسط قالیباف، توجه او به اجرای ناقص این توافق است. به شکلی که در سال 96 او با وجود تاکید بر ادامه اجرای برجام در صورت عدم نقض آن توسط طرف‌های مقابل، انتقاداتی به اجرا داشته است. او در همان زمان می‌گوید: «زمانی که برجام در دستور کار بود، معنایش این بود که گشایشی در کار اقتصادی اتفاق بیافتد اما امروز مردم ما به درستی اظهار دارند که این اتفاق نیافتاده است ... ما باید حق‌ما را از برجام بگیریم» او در 20 بهمن 97 با ادامه انتقاد نسبت به اجرای برجام گفته بود «در برجام رفتیم چه اتفاقی افتاد، نه مشکلات اقتصادی ما حل شد، نه مشکلات سیاسی ما حل شد، نه دشمنی‌شان رفع شد؛»

او پس از ورود به مجلس در سال 99، در اولین اقدامات خود، قانون اقدام راهبردی هسته‌ای را پیشبرد که هسته مرکزی آن «ایجاد انتفاع اقتصادی» از برجام بود. این قانون دولت روحانی را مجبور می‌کرد تا از بن‌بست عدم اجرای تعهدات از طرف آمریکایی خارج شود و صنعت هسته‌ای را دوباره به چرخه بیاندازد تا آمریکا را مجبور به بازگشت به برجام نماید. این قانون چندین بار توسط رهبر معظم انقلاب تمجید شد: «این [قانون]، کشور را از سرگردانی در قضیّه‌ی هسته‌ای نجات داد؛» ۱۴۰۲/۰۳/۰۳

به صورت خلاصه باید گفت که قالیباف شرایط کشور را در 92 به شکلی می‌دید که باید مذاکره برای انتفاع اقتصادی کشور صورت گیرد و با وجود انتقاد به نوع مذاکره و متن برجام، با کلیت آن در 94 موافق بود اما نسبت به نوع اجرا و مدیریت دولت انتقاد داشت و آن را فشل می‌دانست و معتقد بود تا زمانیکه غربیان آن را نقض نکردند باید آن را اجرا کرد و در نهایت که نقض از طرف غربیان صورت گرفت، قانونی برای بازگرداندن صنعت هسته‌ای و مجبور کردن غربی‌ها به دادن امتیاز، تصویب نمود./ پایان پیام