چگونه شایعه ترور سردار قاآنی فضای مجازی را به هم ریخت؟
جمعه شب، شایعه‌ای در مورد ترور سردار اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه، در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که به سرعت به بحران رسانه‌ای تبدیل شد. این حادثه، نمایشی از چگونگی شکل‌گیری جنگ‌های شناختی در عصر دیجیتال را به نمایش گذاشت.
گروه سیاسی ملت بیدار: جمعه شب، ۱۸ مهر ۱۴۰۴، یکی از بارزترین نمونه‌های جنگ شناختی در فضای مجازی شکل گرفت. شایعه‌ای درباره ترور سردار اسماعیل قاآنی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که به سرعت در سطح منطقه گسترش یافت. این رویداد، به عنوان یک مثال بارز از نحوه شکل‌گیری و گسترش بحران‌های مصنوعی در دنیای ارتباطات معاصر قابل تحلیل است.
این ماجرا از ساعت ۱۷:۴۰ به وقت گرینویچ آغاز شد، زمانی که یک دیپلمات رژیم صهیونیستی در سازمان ملل، پیامی مبهم با عنوان «شب بخیر فرمانده قاآنی» منتشر کرد. این پیام که با تصویری از قاآنی همراه بود، به سرعت در شبکه‌های اجتماعی مورد توجه قرار گرفت. دو دقیقه بعد، حساب کاربری مرتبط با ترور آلارم خبر از انتقال قاآنی به بیمارستان پس از یک حمله داد. این پیام، بدون ذکر منبع و با لحنی تحریک‌آمیز، موج دوم شایعات را آغاز کرد.
در کمتر از نیم ساعت، شبکه‌ای از حساب‌های به‌ظاهر مستقل، شایعه را تقویت کردند. رسانه‌های غیررسمی صهیونیستی و برخی رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور، این خبر را بازنشر کردند. این روند که در ادبیات عملیات روانی به عنوان «تقویت چندمنبعی» شناخته می‌شود، توهم اعتبار را از طریق تکرار یک خبر از منابع مختلف ایجاد می‌کند.
در فاصله زمانی ۱۸:۲۵ تا ۱۸:۵۰ به وقت گرینویچ، تعداد بازدیدها به بیش از ۱۰۰ هزار رسید، در حالی که هیچ منبع رسمی یا تصویری از حادثه وجود نداشت. رسانه‌های معتبر بین‌المللی تا ساعت ۲۲ به وقت گرینویچ سکوت کردند. تنها خبرگزاری برنا، در تحلیلی این خبر را بخشی از جنگ روانی رژیم صهیونیستی علیه ایران دانست. عدم واکنش به موقع رسانه‌های داخلی، خود به افزایش ابهام کمک کرد.
تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که این عملیات دارای ساختاری چندلایه بوده و منبع اولیه آن یک فرد رسمی با اعتبار نهادی بود. این وضعیت، نشان‌دهنده آسیب‌پذیری فضای اطلاعاتی امروز ایران و منطقه در برابر دستکاری‌های هدفمند است. این موج شایعه‌سازی نه بر پایه اطلاعات واقعی، بلکه بر مبنای طراحی روانی دقیق پیش رفت و به بحران ساختگی تبدیل شد.
در دنیای امروز که مرز میان خبر و شایعه بسیار نازک شده، سواد رسانه‌ای و تفکر انتقادی به عنوان سپر دفاعی جامعه از اهمیت بالایی برخوردارند. همان‌طور که سردار قاآنی در واکنش به این ماجرا گفته است، «رژیم صهیونیستی اخبار ترور مرا منتشر می‌کند تا دوستان نگران شوند». این جمله، یادآور این است که در جنگ‌های روانی، هر پیام می‌تواند یک تله اطلاعاتی باشد./ پایان پیام
