چرا شورای شهر تهران نتوانسته است بر شهرداری نظارت مؤثری داشته باشد؟
نظارت شورای شهر تهران بر شهرداری در سال‌های اخیر با چالش‌های جدی روبرو بوده است. در این گزارش، به بررسی نحوه تعامل شورای شهر و شهرداری تهران و مقایسه آن با مدل‌های جهانی در شهرهایی مانند لندن، پاریس و سئول پرداخته می‌شود.
گروه جامعه ملت بیدار: شواهد نشان می‌دهد که نظارت شورای شهر تهران بر شهرداری در سال‌های اخیر به شدت کاهش یافته است. طبق قوانین موجود، شهرداری‌ها موظفند پیش از اجرای هرگونه تصمیم و برنامه‌ای، آن را برای تصویب به شورای شهر ارائه دهند. با این حال، نمونه‌های متعددی از عدم نظارت کافی وجود دارد که تغییرات غیرمجاز در ضوابط شهرسازی و ساخت و سازها از جمله آن‌هاست. به عنوان مثال، دستورالعمل اخیر شورای شهرداران مناطق ۲۲گانه تهران که موجب تغییرات اساسی در قوانین مربوط به تراکم، کاربری زمین و انتخاب مهندسان ناظر شده، نشان‌دهنده این مساله است.
عمده جلسات شورای شهر در این زمینه به تذکرات شفاهی و اقدامات غیرمؤثر محدود شده و حتی رئیس شورای شهر نیز تنها به عنوان یک مخاطب در این جلسات حضور دارد. این وضعیت به این سوال منجر می‌شود که ساختار تعامل شورای شهر و شهرداری در تهران با کدام یک از مدل‌های جهانی مطابقت دارد؟
در این زمینه به بررسی سه مدل جهانی در این زمینه پرداخته‌ایم؛ در لندن، نظارت به صورت مشورتی انجام می‌شود، در پاریس نظارت حداکثری و در سئول نظارت مؤثر بر شهرداری‌ها وجود دارد. این تنوع در مدل‌ها فرصتی است تا مزایا و معایب هر رویکرد بررسی و راهکارهایی برای بهبود مدیریت شهری در ایران استخراج شود.
لندن، با اختیارات گسترده‌ای که به شهردار می‌دهد، توانسته است تصمیم‌گیری‌های سریع و یکپارچه‌ای داشته باشد، در حالی که پاریس و سئول سعی دارند با تقسیم وظایف میان شورا و شهردار، تعادل قدرت و شفافیت را افزایش دهند.
در ایران، با وجود اینکه شورای شهر مسئولیت نظارت و تصویب بودجه را بر عهده دارد، اختیارات شهردار به گونه‌ای است که بسیاری از تصمیمات کلیدی بدون تصویب شورای شهر به اجرا درمی‌آید. این ضعف نظارتی به عدم تمایل شورای شهر به ایفای نقش واقعی خود برمی‌گردد.
زهرا نژادبهرام، عضو شورای شهر دوره پنجم، می‌گوید که شورای شهر باید از اختیارات خود استفاده کند و نظارت حداکثری بر عملکرد شهرداری داشته باشد. او تاکید می‌کند که اگر شورا به وظایف قانونی خود عمل نکند، این ناکارآمدی می‌تواند به دیگر شهرهای کشور نیز تسری یابد.
در نهایت، مقایسه ساختار نظارتی شورای شهر تهران با مدل‌های جهانی نشان می‌دهد که برای بهبود وضعیت مدیریت شهری در ایران، نیاز به تقویت نقش شورای شهر و افزایش شفافیت مالی است./ پایان پیام
