«استاد ۱۵ دقیقه‌ای»؛ اوج و فرود شهرت مجازی در ایران
ماجرای فردی که با ادعای «استادی» و تقلید از پیاده‌روی‌های مذهبی، در شبکه‌های اجتماعی به شهرت رسید و به‌سرعت نیز فراموش شد، نشان‌دهنده شکنندگی شهرت در عصر رسانه‌های سیال است
گروه اجتماعی ملت بیدار: در روزگار ما، شهرت دیگر محصول پشتوانه علمی، هنری یا دستاوردهای پایدار نیست؛ بلکه بیش از هر زمان دیگری، زاده لحظه‌ها و رسانه‌هاست. ماجرای مردی که با عنوان «استاد» از شمال ایران به سمت مقبره کوروش راه افتاد و در شبکه‌های اجتماعی غوغایی به پا کرد، نمونه‌ای روشن از این واقعیت است.
او با تقلیدی خام از سنت پیاده‌روی‌های مذهبی، کوشید تا با بهره‌برداری نمایشی از احساسات عمومی، سرمایه‌ای نمادین برای خود دست و پا کند. جامعه نیز که غرق در بمباران رسانه‌ای است، بی‌درنگ او را بر صدر نشاند. اما به‌محض آنکه کم‌مایگی و سطحی‌بودن افکارش آشکار شد، این سرمایه نمادین به‌سرعت فرو ریخت و او از سوی همان کسانی که او را به اوج رسانده بودند، مورد تمسخر و فراموشی قرار گرفت و ناچار به بازگشت شد.
این فرد نه دانش درستی از تاریخ باستان داشت و نه درکی از هدف سفرش. تنها با طعن و کنایه به پیاده‌روی اربعین، تکرار جملات کلیشه‌ای و وعده ساخت مجسمه‌های غول‌پیکر، چند روزی بر حاشیه جاده قدم زد. این همان «مدرنیته سیال» است که در آن، هیچ چیز پایدار نمی‌ماند و هر پدیده‌ای با همان سرعتی که ظهور می‌کند، از بین می‌رود.
شهرت امروز، دیگر به معنای تثبیت جایگاه نیست، بلکه لحظه‌ای گذراست؛ همان‌طور که اندی وارهول گفته بود: «در آینده، هر کسی ۱۵ دقیقه مشهور خواهد بود.» شهرت این «استاد» نیز از همین جنس بود؛ ۱۵ دقیقه‌ای که بیش از چند روز دوام نیاورد.
این فراز و فرود کوتاه، یادآور این سخن مولا علی (ع) است که «هر کس چیزی را از غیر راه درست بجوید، بدان دست نخواهد یافت.» کسانی که بدون دانش کافی، داعیه احیای تاریخ باستان را دارند، نمی‌توانند در حافظه جمعی مردم ماندگار شوند. وقتی هدف، صرفاً کسب شهرت و دیده شدن در فضای مجازی باشد، عقل و دانش در برابر این امیال زودگذر رنگ می‌بازد؛ «چه بسیار عقل‌هایی که اسیر امیالند.»
این ماجرا، اگرچه حکایت یک فرد است، اما آینه‌ای در برابر جامعه است و نشان می‌دهد چگونه ذائقه عمومی می‌تواند به سطحی‌نگری تقلیل یابد و سرمایه فرهنگی واقعی، جای خود را به «سرمایه فوری» و «شهرت لحظه‌ای» می‌دهد.
تنها راه رهایی از این فضای سطحی و گذرا، بازگشت به ارزش‌های اصیل است؛ ارزش‌هایی که عمق، دوام و ماندگاری دارند، نه آن کف روی آب که تنها نمایشی کوتاه است و به‌سرعت محو می‌شود./ پایان پیام
