اولویت اساسی در دوران «سده آسیایی»

ملت بیدار آنلاین| میرزا رضا توکلی - بهارستان این روزها در چارچوب دیپلماسی پارلمانی خود میزبان نشست کمیته دایمی برنامه ریزی و بودجه و دومین نشست کارگروه اسناد پایه مجمع مجالس آسیایی (APA) است. مجمعی که  از اهمیت بالایی در راهبرد پارلمانی جمهوری اسلامی ایران برخوردار بوده، ظرفیت بالایی را برای توسعه فعالیت‌های دیپلماتیک مجلس شورای اسلامی فراهم کرده است‌ و از همه مهم تر دبیرخانه دایمی آن در تهران قرار دارد.

باید گفت  «مجمع مجالس آسیایی» (آپا) به عنوان یکی از سازمان‌های بین‌المللی قاره‌ای اگرچه برخلاف دو پارلمان اروپا و آفریقا و به‌دلیل نبود تجارب لازم در حوزه نهادسازی قاره‌ای، هنوز تا رشد و تکامل فاصله دارد، اما در صورت کاربست راهکارها و رفع موانع از ظرفیت بالایی برای تامین منافع مشترک برخوردار است. این مجمع  به عنوان یک سازوکار منطقه‌ای پویا در حوزه تعاملات بین پارلمانی دارای حوزه فعالیت گسترده و متنوعی است و طیف درخورتوجهی از موضوعات مهم منطقه‌ای و بین‌المللی همچون مبارزه علیه فساد، تحقق عدالت در حوزه سلامت و بهداشت، مبارزه با قاچاق مواد مخدر، تقویت عناصر همکاری و دوستی میان اعضا، کاهش فقر، حمایت از محیط زیست، حمایت از تنوع فرهنگی، مبارزه با قاچاق اقلام فرهنگی، حقوق زنان، جوانان و سالمندان و نیز وضعیت‌هایی مانند جنایات رژیم اشغالگر قدس در سرزمین‌های اشغالی فلسطین را شامل می‌شود.

در این میان  توسعه دیپلماسی اقتصادی،  گسترش منطقه‌گرایی، توسعه دیپلماسی شهری،  ایجاد بازار یکپارچه انرژی و ارتقای امنیت زیست‌محیطی از جمله فرصت های مجمع مجالس آسیایی برای همگرایی هرچه بیشتر بین اعضای این مجمع است. نباید فراموش کرد مجلس کشورمان تا این جای کار در تاسیس و ارتقای فرایندهای مجمع، استقرار دبیرخانه دایمی در تهران و همچنین ریاست‌ جمهوری اسلامی ایران در کمیته دایمی اجتماعی و فرهنگی، ظرفیت تاثیرگذاری قوه مقننه در مجمع مجالس آسیایی را به طور محسوسی تقویت کرده ‌است، اما بی تردید فعالیت های مجلس به همین جا نباید ختم شود و بهارستان باید با مشارکت هوشمند خود در اجلاس عمومی سران و نشست‌های کمیته‌های دایمی،ظرفیت مناسبی را برای ایجاد منطقه‌گرایی پارلمانی فراهم کند.

پیشنهاد «طرح تحول در مجمع مجالس آسیایی» را که با هدف چابک سازی و پاسخگو کردن مجمع مجالس آسیایی و‌ رفع نیازهای ملت های آسیایی روز گذشته توسط رئیس گروه پارلمانی کشورمان در نشست کمیته بودجه ‌و برنامه این مجمع طرح شد باید در همین چارچوب دید. از سوی دیگر نباید فراموش کرد که امروزه نظم بین‌الملل تحولات عمیقی را در سطح کلان و مناطق پشت سر می‌گذارد به صورتی که جان مرشایمر نظریه پرداز مطرح آمریکایی معتقد است «اصول بنیادین نظم گذشته در حال تغییر است و به سختی می‌توان به ترمیم یافتن آن اندیشید».

در این شرایط ورود نظم بین‌الملل به دوران گذار پساآمریکایی، پویایی‌های محیطی در سطح مناطق را نیز به خصوص برای آسیا به همراه داشته است.از همین رو با تغییر و تحولات به وجود آمده در عرصه جهانی، بازار نشست های منطقه‌ای در آسیا نیز داغ شده و آسیایی‌ها تحت هدایت روسیه و چین و البته قدرت های نوظهوری مانند هند و اندونزی و حتی سنگاپور خود را برای نظم جدید جهانی آماده می‌کنند. 

موضوعی که کشورمان باید توجه ویژه ای به آن داشته باشد و حالا که فرصت مهمی نصیب تهران شده است،بیشترین استفاده را ببرد. ایران  باید چالش هایی نظیر منظم نبودن زمان برگزاری نشست‌های مجمع عمومی، نبود تجارب لازم درخصوص نهادسازی قاره‌ای، اختلافات بودجه‌ای، نبود اجماع درباره دغدغه‌های مشترک قاره‌ای،نبود رکن نظارتی برای دیده‌بانی، هماهنگ‌سازی کمیته‌های دایمی و نبود پیوند ساختاری بین کمیته‌های دایمی را که بر سر راه همگرایی هرچه بیشتر اعضای مجمع مجالس آسیایی  قرار گرفته است با مذاکره درخصوص منافع مشترک و موازی به  حداقل برساند و به  همگرایی هرچه بیشتر و بهتر کشورهای آسیاسی عضو کمک کند. از دیگر اقداماتی که می تواند این همگرایی را افزایش دهد، نهادینه‌سازی همکاری‌های چندجانبه آسیایی است.

موضوعی که به درستی رئیس مجلس کشورمان در نشست روز گذشته این مجمع به آن اشاره کرد و با اشاره به این که بازگشت آسیا به مرکز سیاست جهانی و قدرت‌یابی اقتصادی و سیاسی این قاره یکی از مهم ترین چالش‌های نظم بین‌الملل غرب‌محور در سده بیـست و یکم بـه شمار می‌آید؛ چرخش تاریخی نهادینه‌سازی همکاری‌های چندجانبه در بستر همگرایی منطقه‌ای را  یک اولویت اساسی برای آسیایی‌ها در دوران «سده آسیایی» دانست./ انتهای پیام