چرا تندروها از مرگ آیت‌الله طالقانی خوشحال شدند؟ / پدر طالقانی؛ از پیشوای اسلام‌گرایان تا منتقد استبداد دینی

آیت‌الله طالقانی، یکی از چهره‌های برجسته تاریخ معاصر ایران، در میان طیف‌های مختلف سیاسی و فکری محبوبیت داشت. دیدگاه‌های آزادی‌خواهانه و انتقاد از استبداد دینی از دلایل اصلی محبوبیت او بود. با این حال، مرگ او در ۱۳۵۸ موجب خوشحالی برخی تندروها شد که او را مانعی برای پیشبرد برنامه‌های خود می‌دانستند.

۱۴۰۳/۰۶/۱۹ - ۱۶:۵۹
 0
چرا تندروها از مرگ آیت‌الله طالقانی خوشحال شدند؟ / پدر طالقانی؛ از پیشوای اسلام‌گرایان تا منتقد استبداد دینی
آیت‌الله طالقانی

به گزارش ملت بیدار؛ معدود چهره‌های تاریخ معاصر ایران است که در میان گروه‌های مختلف فکری و سیاسی محبوبیت دارد و القابی چون «پدر طالقانی» و «ابوذر زمان» بیانگر طیف وسیع این محبوبیت هستند. طالقانی از روحانیون نسبتاً آزاداندیش تشیع بود که رفتار سیاسی‌اش در طول زمان تغییر کرده بود. او دیدی اخلاقی به سیاست داشت و تناقضات رفتارهای سیاسی‌اش از همینجا برمی‌خاست؛ از جمله این تناقضات را می‌توان نزدیکی همزمان به دکتر محمد مصدق و اسلام‌گرایان دانست.

به گزارش رویداد۲۴، امروز ۴۵ سال از درگذشت آیت‌الله طالقانی می‌گذرد. شاید باورش سخت باشد، اما اسلام‌گرایانی که خود طالقانی از پیشوایانشان بود، از مرگ وی خوشحال شدند. سید منیرالدین حسینی، از اعضای تأثیرگذار مجلس خبرگان قانون اساسی، در کتاب خاطراتش با اشاره به درگذشت آیت‌الله طالقانی می‌نویسد: «رحلت آیت‌الله طالقانی برای این کشور و قانون اساسی و نیز خود آن بزرگ‌مرد، برکاتی به همراه داشت... برداشت من این است که اگر رشته حیات ایشان نمی‌گسست، به احتمال بسیار زیاد، مردم را به صحنه می‌کشاند و آنان را علیه مصوبات خبرگان و اصول قانون اساسی می‌شوراند.» منیرالدین معتقد بود اگر طالقانی تا تصویب قانون اساسی در قید حیات بود، کار به‌سختی پیش می‌رفت. او می‌گفت شیوه کار طالقانی متفاوت بود؛ «ایشان سعی می‌کرد هیجان‌های مجلس را به سطح توده مردم بکشاند.»


آیت‌الله طالقانی دیدگاهی بازتر نسبت به مسائل سیاسی داشت و به‌ویژه پس از انقلاب نگران ظهور استبداد دینی بود. او استبداد را عامل زوال جوامع بشری می‌دانست و آن را ام‌الفساد می‌نامید. او در مذمت استبداد می‌گفت: «استبداد دینی مطالبی از دین یاد گرفته و با فریب مردم، آنان را مطیع خود می‌سازد.»

طالقانی در دوران جوانی و میانسالی حامی فداییان اسلام بود و به نواب صفوی پناه داد. اما هر چه به پیری نزدیک‌تر شد، بیشتر به آزادی و دموکراسی تمایل پیدا کرد و به جبهه ملی نزدیک شد. او همواره بر این باور بود که انقلاب اسلامی برای همه مردم است و هیچ حزب و فردی حق ندارد سهم بیشتری در این انقلاب داشته باشد.

آیت‌الله طالقانی به شدت مخالف استبداد دینی و حاکمیت استبدادی به‌نام دین بود. او معتقد بود که با پیاده کردن ارزش‌های اسلامی به‌صورت صحیح، می‌توان از انحراف و استبداد جلوگیری کرد./ پایان پیام