کودتای ماسک علیه ترامپ

ممدوح المهینی در الشرق الاوسط نوشت: دونالد ترامپ با تمام توان کوشید که ایلان ماسک، متحد پیشین خود را به دشمن تبدیل نکند. حتی زمانی که ماسک در پلتفرم خود «ایکس» او را به سخره گرفت و اتهاماتی ناپسند دربارهٔ ارتباطش با جفری اپستین بدنام به او وارد کرد، ترامپ برخلاف رویهٔ معمولش، ناراحتی یا خشم آشکاری از خود نشان نداد؛ آن هم در حالی که مهار خشم، خصلت شناخته‌شده‌ ترامپ نیست.

او در برابر ماسک خویشتنداری پیشه کرد، به امید خداحافظی با او و در عین حال نگه داشتن ماسک در جایگاه یک متحد، بی‌آن‌که او را از دست دهد تا به دشمنی سرسخت بدل نشود چرا که درافتادن با ثروتمندترین مرد جهان، کار ساده‌ای نیست.

با وجود تلاش‌های ترامپ برای پرهیز از برخورد و رویارویی، میلیاردر جنجالی عامدانه به‌دنبال درگیری بود؛ این‌بار بر سر موضوعی که ذهنش را سخت مشغول کرده: کاهش بدهی ملی آمریکا. او تمام اعضای کنگره را تهدید کرد که در صورت حمایت از طرح ترامپ یا همان لایحه «بزرگ و زیبا» ، باید از شدت شرمساری، خود را حلق‌آویز کنند.

زمانی که این طرح به‌طور رسمی تصویب شد، ماسک از تأسیس حزبی تازه به نام «آمریکا» خبر داد؛ حزبی که بنا به گفتهٔ او، کشور را از سلطهٔ دو حزب سنتی، نجات خواهد داد.

او تصویری از ماری دوسر منتشر کرد که نشانگر عدم تفاوت دو حزب اصلی آمریکا با یکدیگر است. این در حالی است که تنها چند ماه پیش، ماسک با شور و شعف روی صحنه بالا و پائین می‌پرید و پیروزی‌های ترامپ را جشن می‌گرفت، در حالی‌که کلاهی به شکل تکه‌ای پنیر برای سلام به مخاطبان بر سر گذاشته بود.

امروز اما صحنه کاملاً عوض شده و ماسک، مردِ رویاهای بلندپروازانه، از فرستادن بشر به مریخ گرفته تا نجات تمدن انسانی، اکنون مصمم است نام خود را به عنوان کسی که با این مار دوسر درافتاد، در تاریخ ثبت کند. این موضوع، نبرد زمینی جدید اوست و چنان‌که می‌گوید، آخرین کاری است که در این دنیا انجام خواهد داد.

در گذشته، ثروتمندان و سیاستمداران دیگری نیز تلاش کرده بودند حزب سوم ایجاد کنند، اما شکست خوردند. با این‌حال، ایلان ماسک شخصیتی متفاوت است؛ عاشق چالش، ثروتمند با اراده‌ای خلل‌ناپذیر، و کسی که در قمارهای جنون‌آمیز که کارشناسان به‌قطع پیش‌بینی شکست‌ او را کرده بودند، پیروز شده است.

به‌رغم آشوب‌گرایی، طغیان‌های عاطفی و گاه سبک‌سری‌های ماسک، به‌گفته محافل نزدیک به او، وی فردی عمل‌گرا و به دور از تئوری‌پردازی است و مستقیماً به قلب هدف می‌رود. برخی او را به استیو جابز تشبیه می‌کنند: آشفته در ظاهر، اما منظم در عمق.

حتی با وجود تمسخرهای ترامپ و تهدیدهایش به قطع امتیازات فدرال از شرکت‌های وابسته به ماسک، به‌طور قطع می‌توان گفت که او (ترامپ) نگران است؛ چرا که هیچ‌چیز خطرناک‌تر از دوستی نیست که به دشمن بدل شده، احساس خیانت می‌کند و در پی انتقام است؛ به‌ویژه اگر ۲۸۰ میلیون دلار از جیب خود، خرج کمپین انتخاباتی ترامپ کرده باشد!

با این‌همه، به‌گفتهٔ کارشناسان، مسیر پیش روی ماسک، ماه عسلی رؤیایی نخواهد بود، بلکه سفری دشوار و آکنده از موانع است.

نخستین مانع: دشواری در یافتن چهره‌ای سیاسی است که بتواند رهبری این حزب را بر عهده گرفته و در آینده به‌عنوان نامزد ریاست‌جمهوری معرفی شود. خلق شخصیتی چون ترامپ که مردم پیرامونش گرد آیند، آسان نیست.

مانع دوم: شکست ماسک در تجربهٔ کوتاه‌مدتش در حوزهٔ کار دولتی، به اعتبارش آسیب زده است. او چهره‌ای شتاب‌زده و بی‌ملاحظه از خود به نمایش گذاشت، به شکلی بی‌ملاحظه تصمیم به قطع روزی کارمندان گرفت و متکبرانه کارمندانی را که به ایمیل‌های شبانه‌اش پاسخ نمی‌دادند، اخراج کرد.

مانع سوم: دشواری تشکیل حزب سوم در جامعه‌ای به‌شدت قطبی‌شده مانند آمریکا است که شکاف‌ها نه‌فقط حول سیاست‌های مالی، بلکه بر سر ارزش‌های فرهنگی، جنسیت، دین، مهاجرت، اقلیم و مسائل دیگر وجود دارد. در چنین فضایی، موفقیت یک حزب جدید، بعید به نظر می‌رسد.

در حال حاضر، تنها نقشی که ماسک می‌تواند با حزب سومش ایفا کند، نقش مخرب است؛ اما این قطعاً برای ثروتمندی با روحیه‌ای رسالت‌مدار، کافی نخواهد بود.

یک از محافل نزدیک به ماسک در گفت‌وگویی مطبوعاتی، به او توصیه کرده از سیاست فاصله گرفته و بر کسب‌وکارش تمرکز کند؛ چرا که «اصلاح دولت آمریکا سخت‌تر از فرستادن موشک به فضاست.»/ پایان پیام